De magie van zwart en wit // PopcultUURtje Weekly
Deze week verscheen op Netflix de nieuwe serie Ripley, een serie uitgevoerd in zwart wit. Tijd om eens naar deze vorm te kijken...
Beste lezer,
Deze week genoot ik met volle teugen van de nieuwe Netflix-serie Ripley. Een bekend verhaal voor de mensen die de film The Talented Mr. Ripley uit 1999, met Matt Damon in de rol van Tom Ripley, hebben gezien. In dit geval is Andrew Scott de charismatische Tom Ripley en die rol is hem absoluut op zijn lijf geschreven. Het meest opvallende: de serie is in zijn geheel in zwart-wit.
De showrunner van de serie, Steve Zaillian, heeft daar een hele praktische reden voor: het boek The Talented Mr. Ripley dat op zijn bureau lag had een prachtige foto in zwart-wit op de cover. Het is een beeld dat hem altijd is bijgebleven: “Toen ik ging schrijven is dat altijd in mijn hoofd gebleven. Het past het verhaal als een jasje”, zegt hij in een interview met Vanity Fair. Cinematograaf Robert Elswit laat in datzelfde interview weten Zaillian en de casting director dankbaar te zijn voor de keuze van Andrew Scott, die volgens Elswit een geweldig gezicht heeft: “We konden maar blijven spelen met licht en close ups in verschillende soorten en maten… het ging de serie op een gegeven moment zelfs domineren.” Dat is ook wel duidelijk aan de manier waarop Ripley voor het grootste deel van de serie in beeld wordt gebracht: de kijker wordt onderdeel van het personage.
In de afgelopen vijf á tien jaar beleefde het zwart-wit opnieuw hoogtijdagen: Belfast, de film van Kenneth Branagh over zijn eigen jeugd tijdens de burgeroorlog in Noord-Ierland, kreeg een mooie extra boodschap en Roma pakte er zelfs een Oscar mee. Ook delen van films kregen door de monochrome benadering een extra dimensie: Oppenheimer van Christopher Nolan en The French Dispatch van Wes Anderson bijvoorbeeld. In de coronatijd maakte Netflix met Passing en Malcolm & Marie een tweetal films op kleine schaal die volledig in zwart-wit zijn doorgevoerd. Waarom kiezen die makers zo graag voor zwart-wit?
Voor dat antwoord kunnen we ook kijken naar de showrunner van Ripley. Voor Zaillian zat er nog een diepere laag in de keuze voor de monochrome benadering: “Ik voel dat het verhaal dat zij (de schrijfster van The Talented Mr. Ripley) wil vertellen en het verhaal dat ik wil vertellen van nature erg donker is. Ik kon mij dat gewoon niet voorstellen met een blauwe lucht en kleurrijke kleding. Dat maakte het wat makkelijker om te kiezen voor de monochromie.” Het is een reden voor meer makers om te kiezen voor monochroom. De grote meester Steven Spielberg maakte dat punt ook bij het promoten van Schindlers List: “Licht en kleur staan voor mij symbool voor het leven. De Holocaust heeft bijna niets van leven en daarom is er ook zo weinig kleur.”
Is het de enige reden? Nee. Zwart-wit geeft de film ook een klassieke uitstraling. De reden voor George Miller om voor lange tijd een versie van Mad Max: Fury Road in zijn hoofd die volledig (en later deels) in zwart-wit zou worden geschoten. De 'zwart-wit cut’, door Miller zelf omgedoopt als Mad Max: Fury Road - Black & Chrome, is uiteindelijk in de bioscoop geweest en is zelfs te huur. De zwart-wit cut van James' Mangold’s Logan kreeg slechts een avond in de bioscoop en kreeg de titel Logan: Noir, ondanks dat het niets met de film noir van doen had.
Het beste voorbeeld vind ik nog wel de lancering van de zwart-wit versie van Parasite, die Bong Joon Ho zelf in première zag gaan op het International Film Festival in Rotterdam vlak voor de uitbraak van de coronapandemie. Hij gaf tijdens de Q&A een soortgelijke reden voor het maken van de ‘zwart-wit cut’: “Ik zag alle klassiekers in Zuid-Korea in zwart-wit. Ik wilde graag een klassieker maken dus ik dacht: ‘waarom doe ik dat dan niet in zwart-wit?’ Dus dat deed ik.”
Voor Bong Joon Ho maakte het weinig uit, want zijn Parasite werd in kleur gewoon een moderne klassieker. De zwart-wit cut zal er niet bij geholpen hebben. Als makers bewust kiezen voor zwart-wit en daar een goede reden voor hebben, kunnen wij dat alleen maar toejuichen. Over Ripley heb ik daarom niet genoeg lovende woorden over: een serie die wegkijkt alsof je een boek leest: daar kan je er wat mij betreft niet genoeg van hebben. De dikste kijktip die je van mij kunt krijgen.
Niels
Kijktips van de week
Ghostbusters: Frozen Empire - Ik denk dat ik voor veel fans van de Ghostbusters spreek als ik zeg dat ik blij was dat de klassieke pakken en de ECTO-1 weer naar New York verplaatst zijn: de stad waar de Ghostbusters wat mij betreft thuishoren. Ondanks die blijdschap ben ik een stuk minder blij met het nauwelijks creatieve verhaal dat voortvloeide uit die beslissing. Zoals ik in mijn recensie voor Geekish.nl schreef: een definitieve ‘best-of’ film die weinig overlaat van de karakters uit Afterlife.
(Nu in de bioscoop)
Civil War - Gelukkig zag ik op dezelfde dag wel een film waarbij over elk frame leek nagedacht. Alex Garland overtreft zichzelf met deze film, die een beangstigend beeld schetst van de toekomst van een eens zo florerend land. Of het ooit waarheid wordt valt nog maar te bezien. Wat ik vooral knap vind is de manier waarop dit verhaal blijft terugkomen bij haar hoofdpersonages en de keuzes die zij moeten maken. Ik blijf een zwakke plek houden voor films over de journalistiek.
(vanaf 11 april in de bioscoop)Scoop - Netflix zet de vrij nutteloze trend van het verhalen van (recente) historische gebeurtenissen in een film voort met de film Scoop, waar Gillian Anderson zich heeft laten lenen voor de hoofdrol. Helaas heeft de combinatie Philip Martin/Peter Moffat nog niet laten zien dat ze mooie en bijzondere dingen kunnen maken. Het voelt vooral als een aflevering van een eventueel toekomstig seizoen van The Crown. Nu weten we één ding zeker: dat hoeven we dus niet te zien.
(Nu op Netflix)
Kijknieuws
We zetten weer een trailertje centraal deze week en wel die van de film Cuckoo. Hunter Schafer heeft de hoofdrol te pakken en Dan Stevens (Godzilla x Kong) en Jessica Henwick (Iron Fist) hebben de belangrijke bijrollen. De thriller- en horrorfilm heeft nog geen Nederlandse datum, dus daar moeten we even op wachten.
Dit is er ook in het nieuws:
Nieuwe data voor het bioscoopschema van de Walt Disney Company: Toy Story 5 is op 19 juni 2026 gepland, een paar weken eerder zal The Mandalorian & Grogu (22 mei 2026) in de bioscopen verschijnen. Tron: Ares is op 20 oktober 2025 gepland.
Over films waar we nu niet per se naar uitkijken maar die er wel komen: Mufasa: The Lion King heeft een eerste foto ontvangen. Al hadden we het ook geloofd als ze hadden gezegd dat het een foto van de eerste film is.
2025 wordt (ondanks het verdwijnen van The Batman II naar 2026) een prachtig jaar voor de superhelden content: we worden steeds enthousiaster van de nieuwe beelden van Daredevil: Born Again, die ook volgend jaar te bekijken is. Naast The Fantastic Four, Superman en een nieuwe Captain America film staat er wel een ijzersterke line-up.
Dit valt er ook te beleven…
Deze week zijn de eerste foto’s van de nieuwe attractie Danse Macabre gelekt. De foto’s die door een medewerker van de Efteling zijn verstrekt aan onder meer Looopings lijken op de concept art die al eerder uitgebracht zijn.
De musical West Side Story komt in het najaar van 2025 terug naar de Nederlandse theaters. Onder andere in Amsterdam, Den Haag, Utrecht en Leeuwarden zal de musical te zien zijn.
Iets eerder, in februari 2025, komt de musical Malle Babbe over het leven van Rob de Nijs naar de theaters. Op 9 februari 2025 is de première in het DelaMar Theater in Amsterdam.
Tot de volgende!